چهل قانون ملت عشق

کتاب ملت عشق (چهل قانون عشق)، اثر شگفت‌انگیز الیف شافاک، رمانی فلسفی، عاشقانه و عرفانی در مورد مولانا و شمس است که مفهومی بسیار عمیق و ماندگار دارد. خواندن این رمان بی‌تردید به همه‌ی ما کمک می‌کند که به خودمان، به دیگران و جهانی که از هر سو ما را محاصره کرده، عمیق‌تر نگاه کنیم و زیباتر و بهتر از قبل زندگی کنیم. کتاب چهل قانون عشق (The Forty Rules of Love) همان رمان ملت عشق شاهکار الیف شافاک، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های رمان ترکیه است که در چند سال اخیر بیش از 500 بار به زبان‌های مختلف تجدید چاپ شده است. البته در ایران نیز جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های چاپ شده است. ملت عشق روایتی از دلدادگی و رهایی است. زنی زندگی آرام و یکنواخت دارد و سرانجام درگیر اندیشه‌های عرفانی می‌شود. در دل این ماجرا، داستانی از مولانا و شمس تبریزی تعریف می‌شود، که پس از گذشت قریب به هشتصد سال، هنوز هم یکی از شگفت‌انگیزترین داستان‌های عالم بشریت است! مردی در اوج نیک‌نامی و فرخندگی و کامیابی و فقاهت، ناگاه در برخوردی بنیان‌کن از سوی درویش غریب و بی‌ادعا و ساده‌پوش و حقیقت‌جوی چنان دگرگون می‌شود که هم‌ مدرسه و خیمه و خرگاه را از یاد می‌برد، هم از آنچه تا آن روز برایش اصل بوده یعنی از «قیل» و «قال» می‌گذرد و یکسره در «عشق» و «حال» مستحیل می‌گردد. چنان‌ که از آن‌ پس هر چه می‌سُراید همه از شدت عشق و طراوت جهانی است که شمس چشم او را به تماشای آن گشود. پس بی‌دلیل نیست که او خود و شمس را یکی می‌داند و دیوان بزرگ اشعارش را نه دیوان مولانا که «دیوان غزلیات شمس تبریزی» نام می‌نهد. درباره مولانا و شمس و عشق میان این دو عارف بزرگ بسیار نوشته‌اند، از پژوهش تا رمان… اما اثری که الیف شافاک با نام «چهل قانون عشق» – که در ایران بیشتر به نام «ملت عشق» معروف شده است، – خلق کرده، اثری عمیق‌تر، هنری‌تر و به مراتب ماندنی‌تر و خواندنی‌تر از آثار مشابه آن است! کتاب چهل قانون عشق در حقیقت بافته شده‌ی دو رمان امروزی و دیروزی در یکدیگر است. به گونه‌ای که از هم قابل تفکیک نیستند. در رمان اول (ملت عشق) – که بخش اصلی این کتاب است – ما وارد دنیای مولانا و شمس تبریزی در قرن هفتم هجری می‌شویم. در رمان دوم زندگی نویسنده این کتاب (عزیز زاهارا) و ویراستار (ملت عشق) خانم اللا روبینشتاین را در روزگار خودمان می‌بینیم. در نهایت این‌ که، کتاب چهل قانون عشق (ملت عشق)، یکی از رمان‌های برتر ادبیات داستانی امروز جهان است که هرکسی (عالم و عامی) – برای بهتر زیستن- به خواندن آن سخت نیازمند است. اگر سنگی را که در دست گرفته‌ای، به درون رودی بیندازی، تاثیر چندانی بر آن ندارد. آب به آرامی از هم می‌شکافد و موج خیلی کوچکی در سطح آب پدید‌ می‌آید و سپس صدای چِلِپی که در هیاهوی آب‌های روان به خاموشی‌ می‌گراید. همین و بس. حال اگر همان سنگ را به برکه‌ای بیفکنی، تاثیر آن نه تنها نمایان بلکه پایدار‌تر خواهد شد. سنگ آرامش آب‌های ساکن را برهم خواهد زد.